4 Điều Người Lớn Không Nên Nói Với Trẻ Sơ Sinh Là Gì?

Trẻ sơ sinh là những em bé vừa mới chào đời, là giai đoạn các bé chuyển giao giữa hai môi trường. Với nhận thức non nớt của trẻ sơ sinh, có những điều không nên nói với trẻ sơ sinh mà người lớn nên tránh để bảo vệ tinh thần cũng như sự phát triển của trẻ.

Trẻ sơ sinh là ai?

Trẻ sơ sinh là những em bé nhỏ vừa mới chào đời, vì vậy trẻ sơ sinh thường cần rất nhiều sự quan tâm, chăm sóc từ ba mẹ. Đây cũng là giai đoạn quan trọng và đặc biệt đối với bé và mẹ, kéo dài từ lúc em bé mới lọt lòng đến 1 tháng tuổi. Với tâm trí và cơ thể còn non nớt, ba mẹ cần đặc biệt lưu ý tới sức khỏe, tinh thần để con phát triển khỏe mạnh.

> > Đọc thêm: Đặc điểm nổi bật của trẻ sơ sinh là gì?

Những điều KHÔNG nên nói với trẻ sơ sinh là gì?

Khi tương tác với trẻ sơ sinh, có những điều người lớn nên tránh để bảo vệ tâm trí và tinh thần nhạy cảm của chúng:

Tạo ra hoặc bắt chước những âm thanh không phù hợp với trẻ sơ sinh

Tạo ra hoặc bắt chước những âm thanh không phù hợp với trẻ sơ sinh có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và phát triển của em bé. Khi ba mẹ, ông bà hoặc người thân trong gia đình đến thăm trẻ sơ sinh, việc phát ra những tiếng động lớn hoặc bắt chước tạo ra những âm thanh đập bùm bụp không chỉ là không tốt mà còn có thể gây ra những tác động tiêu cực cho hệ thần kinh của bé. Điều này có thể làm cho bé bối rối và sợ hãi, ảnh hưởng đến sự yên bình và sự phát triển toàn diện của em bé.

Những lời bình phẩm, đánh giá về trẻ sơ sinh

Việc nhận xét những em bé mới chào đời rằng “con giống bố quá”, hay “mắt con giống mẹ”, “miệng con giống bà nội/bà ngoại”, “chân tay con giống ông nội/ông ngoại”... là điều mà người lớn hay nói. Tuy nhiên chúng ta nên tránh những bình luận về vẻ bề ngoài của trẻ như: màu da, hình dáng, kích thước vì những lời nói này sẽ mang lại năng lượng tích cực đến em bé sơ sinh.

Những lời nhận xét về ngoại hình của trẻ sơ sinh, dù có tố chất vô tình hay cố ý như "Bé có vẻ còi, hơi đen, mắt hơi bé,..." thực sự là những phát ngôn kém duyên. Những từ ngữ như vậy không chỉ gây ra sự khó chịu và buồn lòng cho người mẹ mà còn có thể tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với tâm lý và phát triển của em bé.

Thay vào đó, chúng ta nên sử dụng những lời khen tích cực và đơn giản khi gặp trẻ sơ sinh, kèm theo cụm từ "trộm vía" theo phong tục văn hóa của người Việt. Những lời khen như "Trộm vía em bé ra dáng quá!", "Trộm vía bé có nét cả bố cả mẹ này!", "Trộm vía bế chắc tay lắm này!", "Trộm vía ăn mau chóng lớn nhé!", "Bé thật dễ thương và đáng yêu!" không chỉ mang lại năng lượng tích cực mà còn tạo ra một không khí vui vẻ và yêu thương quanh trẻ sơ sinh.

Thông báo hoặc dự đoán những tin tiêu cực tới mẹ và bé sơ sinh

Trong những cuộc thăm hỏi đầu tiên đến gặp bé sơ sinh, chúng ta thường muốn chia sẻ và trò chuyện với mẹ về nhiều điều, ngoài việc hỏi thăm về tình trạng sức khỏe của bé. Tuy nhiên, quan trọng là chúng ta phải chọn lọc những điều nên nói và tránh những tin tức tiêu cực khiến cho không khí trở nên u ám và trầm xuống, đặc biệt khi trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với môi trường xung quanh.

Ngoài ra, những dự đoán không đáng có như “sữa mẹ loãng thế này không tốt cho con”, “để con nằm điều hòa liên tục thì nó viêm phổi”, “lúc nào cũng đóng bỉm thì hăm hết ra”... là những lời nói không cần thiết và nên để cho các bác sĩ chuyên môn đưa ra. Những dự đoán như vậy chỉ mang lại lo lắng và mệt mỏi cho người mẹ, ảnh hưởng đến việc chăm sóc bé sơ sinh. Thay vì những lời nói tiêu cực, chúng ta nên tập trung vào việc động viên và hỗ trợ mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng em bé một cách tích cực và yêu thương.

Để chuyển hóa những lời dự đoán tiêu cực trên, chúng ta nên hỏi và để mẹ có thêm cơ hội chia sẻ và chủ động xin hỏi lời khuyên nếu muốn. Những câu hỏi như: “Sữa của mẹ có đủ cho em bé không?”, “Mẹ và bé nằm điều hòa liên tục thì có ổn không?”...

Đặt câu hỏi về dự định, kế hoạch sinh em bé tiếp theo

Thay vì hỏi về kế hoạch sinh con tiếp theo của các mẹ bỉm, chúng ta có thể đặt các câu hỏi khích lệ và động viên để tạo cảm giác thoải mái và được trân trọng:

- "Làm mẹ quả là công việc không dễ dàng, mẹ đã làm rất tốt đấy. Bây giờ hãy nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân nhé!"

- "Mẹ đã trải qua quãng thời gian khó khăn, hãy dành thời gian để hồi phục sức khỏe và tinh thần."

- "Mẹ nhớ ăn uống đầy đủ và đảm bảo được giấc ngủ đủ để hồi phục sức khỏe sau sinh nhé."

- "Mẹ đã làm việc tuyệt vời, hãy nhớ chăm sóc bản thân trước khi suy nghĩ về kế hoạch sinh con tiếp theo."

Những lời động viên và khích lệ như vậy sẽ giúp cho các mẹ cảm thấy được quan tâm và tôn trọng, không cảm thấy bị áp đặt hoặc ép buộc như "cái máy đẻ". Đồng thời, điều này cũng tạo ra một không gian thoải mái và yên bình cho mẹ để hồi phục và nghỉ ngơi sau quãng thời gian khó khăn vừa trải qua.

Ngoài ra, để trở thành một người văn minh khi đi thăm trẻ sơ sinh, chúng ta cũng nên lưu ý rằng không thăm bé khi đang ốm, rửa tay trước khi bế bé, xin phép mẹ trước khi thơm bé, không hút thuốc khi vào phòng trẻ sơ sinh!

> > Đọc thêm: KIÊNG làm những điều sau khi đến thăm trẻ sơ sinh

Người lớn NÊN làm gì khi gặp trẻ sơ sinh?

Khi gặp trẻ sơ sinh, hãy nhớ các điều sau để tạo một môi trường yên bình và an toàn cho sự phát triển của trẻ:

Nói nhẹ nhàng, nhỏ nhẹ và trìu mến

Hãy dùng giọng nói nhẹ nhàng và dịu dàng, giúp trẻ cảm thấy an tâm và yên bình. Đảm bảo rằng môi trường xung quanh trẻ sơ sinh là yên tĩnh và không có những tiếng động đột ngột.

Cử chỉ và vẻ mặt ân cần

Hãy sử dụng cử chỉ ân cần và biểu hiện khuôn mặt yêu thương để truyền đạt tình yêu thương và sự chăm sóc: nắm nhẹ ngón tay bé, vuốt nhẹ vào tay/chân của bé, làm mặt cười với bé, gọi nhẹ để bé có thể chú ý theo hướng âm thanh…

Gửi tặng những món quà đáng yêu cho trẻ sơ sinh

Những món quà thường được sử dụng làm quà cho trẻ sơ sinh là: quần áo, sữa, lì xì, sách truyện với kích thước bé vừa phải. Với các em bé sơ sinh, người lớn chúng ta nên chọn những cuốn Ehon - loại Tranh truyện Nhật Bản, được thiết kế riêng dành cho các độc giả siêu nhỏ tuổi.

> > Đọc thêm: Những lựa chọn quà tặng ý nghĩa cho trẻ sơ sinh

Tranh truyện Nhật Bản Ehon có đặc điểm là sách khổ nhỏ với hình vẽ to, rõ ràng, đậm nét cùng màu sắc cơ bản (xanh lá, đỏ, vàng, trắng, xanh biển) giúp phát triển thị giác của trẻ sơ sinh. Ngoài ra, trong sách Ehon có sử dụng đa dạng những từ láy tượng thanh vui tai, lặp lại nhiều lần kích thích thính giác và nâng cao sự chú ý của bé.

Cách giúp mẹ nói chuyện với bé sơ sinh hiệu quả

Nói chuyện với con sẽ “rèn” cho cả hai mẹ con về giao tiếp. Điều này thể hiện rằng khi nói chuyện với bé, cũng là thời điểm bạn dạy nghe cho bé thì những gì bé thu được nhiều hơn là những từ ngữ đơn thuần, đặc biệt là thông điệp: mẹ yêu con, con là quan trọng đối với mẹ.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ sơ sinh nhạy cảm hơn với các giọng nói ở âm vực cao cũng có thể bởi vì trẻ sơ sinh được nghe giọng của mẹ hàng tháng trong quá trình phát triển ở trong bụng mẹ. Việc nói chuyện với con sẽ giúp trẻ học cách liên hệ khuôn mặt với giọng nói của người thân trong gia đình và thiết lập nền tảng cho con phát triển ngôn ngữ sau này.

Vì vậy các mẹ hãy cố gắng học cách nói chuyện với trẻ sơ sinh bằng nhiều cách, ví dụ như kể cho con về thời tiết hôm nay, mô tả thức ăn trong các bữa, gọi tên các đồ vật xung quanh tầm mắt của bé, hay đơn giản nhất là vừa cho con nhìn và vừa kể cho con nghe về cuốn sách ấy. Đặc biệt mẹ có thể sử dụng sách tranh truyện của Mọt sách Mogu khiến cuộc hội thoại giữa mẹ và con, hoặc giúp các thành viên trong gia đình có thể dễ dàng giao tiếp với bé hơn.

> > Đọc thêm: Mẹ chọn sách cho trẻ sơ sinh như thế nào?

Mọt sách Mogu là đơn vị phát hành sách thiếu nhi tại Việt Nam, được liên kết với nhà xuất bản Kim Đồng và Nhà xuất bản Thế Giới. Mọt sách Mogu tự hào khi tới nay đã sản xuất được hơn 200 đầu sách tập trung cho lứa tuổi mầm non. Sách của Mogu được phân phối rộng rãi tại các nhà sách trên toàn quốc và luôn nằm trong Top sách thiếu nhi bán chạy. 

Ba mẹ có thể tham khảo những bộ sách cho bé sơ sinh TẠI ĐÂY:

- Mogu Hà Nội: https://shopee.vn/motsachmogu.hn

- Mogu Hồ Chí Minh: https://shopee.vn/motsachmogu.hcm

- Tiki: https://shorturl.at/BCR37

- Nhắn tin trực tiếp Fanpage: m.me/112270524007259