Top 5 Kỹ Năng Tự Bảo Vệ Bản Thân Cần Thiết Ba Mẹ Nên Dạy Con

Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là hành trang quan trọng giúp trẻ trưởng thành an toàn và tự tin. Việc dạy trẻ những kỹ năng này cần sự kết hợp từ gia đình, nhà trường và xã hội. Mỗi bậc phụ huynh nên chủ động trang bị kiến thức và thường xuyên thực hành với con để đảm bảo trẻ luôn được bảo vệ tốt nhất trong mọi tình huống.

Cùng Mogu tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là gì?

Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là tập hợp các kỹ năng giúp trẻ nhận diện và ứng phó với các tình huống nguy hiểm. Các kỹ năng này bao gồm từ việc bảo vệ cơ thể khỏi những hành vi xâm hại, nhận biết người lạ, đến kỹ năng giao thông an toàn và biết cách phản ứng khi bị lạc. Đây là nền tảng quan trọng giúp trẻ phát triển sự tự tin và khả năng sống độc lập, đặc biệt là trong các tình huống rủi ro.

>>> Kỹ Năng Sống Cần Thiết Theo Từng Độ Tuổi Cho Trẻ Mầm Non

2. Tầm quan trọng của việc dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Việc dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân không chỉ giúp trẻ tránh xa những nguy cơ tiềm ẩn mà còn giúp xây dựng lòng tự tin, khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định. Theo thống kê, mỗi năm có hàng ngàn trẻ em trên thế giới bị xâm hại hoặc bắt cóc, và việc trang bị các kỹ năng bảo vệ bản thân có thể giảm thiểu rủi ro này. Một nghiên cứu của tổ chức NCMEC (National Center for Missing & Exploited Children) cho thấy những trẻ em biết cách từ chối lời mời từ người lạ hoặc biết cách tìm sự giúp đỡ từ người lớn đáng tin cậy có khả năng tránh được các tình huống nguy hiểm cao hơn so với những trẻ không được trang bị kiến thức này.

>>> Top Sách Truyện Thiếu Nhi Giúp Con Phát Triển Thông Minh Và Tư Duy

Dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ không chỉ giúp trẻ tránh được các tình huống nguy hiểm mà còn giúp phát triển khả năng tư duy, tự tin và độc lập. Trẻ sẽ biết tự đặt ra ranh giới cá nhân, hiểu rõ quyền lợi của mình và biết cách yêu cầu sự giúp đỡ khi cần. Theo một nghiên cứu của Đại học Harvard, trẻ em được trang bị kỹ năng tự vệ có khả năng vượt qua các khó khăn tâm lý tốt hơn, biết cách giải quyết vấn đề một cách logic và không bị ảnh hưởng nhiều bởi những tác động tiêu cực từ môi trường xung quanh.

3. Tổng hợp 5 kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ

3.1. Dạy trẻ không tin và nghe theo lời người lạ

Dạy trẻ không tin và nghe theo lời người lạ là một trong những kỹ năng quan trọng nhất. Trẻ cần hiểu rằng không phải người lớn nào cũng đáng tin cậy. Cha mẹ có thể tạo tình huống giả định, ví dụ như nhờ người quen mời trẻ đi chơi để kiểm tra phản ứng của trẻ. Khi trẻ từ chối hoặc chạy đến báo với cha mẹ, đó là dấu hiệu cho thấy trẻ đã hiểu được bài học. Những câu chuyện thực tế, như trường hợp của bé gái Elizabeth Smart (Mỹ) bị bắt cóc vì tin lời người lạ, là minh chứng cho sự nguy hiểm khi thiếu kỹ năng này.

3.2. Giáo dục giới tính cho trẻ từ khi còn nhỏ

Giáo dục giới tính cho trẻ từ sớm không chỉ giúp trẻ hiểu về cơ thể mình mà còn giúp trẻ biết tự bảo vệ bản thân trước những hành vi xâm hại. Ví dụ, trẻ cần biết những vùng nào trên cơ thể là vùng riêng tư và không ai được phép chạm vào. Một câu chuyện thực tế là trường hợp của bé Maria ở Brazil, nhờ được mẹ dạy về giới tính từ nhỏ nên em đã kịp thời báo với gia đình khi bị người trông trẻ xâm hại, giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng hơn.

3.3. Dạy trẻ nhận biết về an toàn giao thông

Nhận biết về an toàn giao thông là kỹ năng thiết yếu giúp trẻ bảo vệ bản thân khi ra đường. Dạy trẻ cách băng qua đường an toàn, tuân thủ tín hiệu đèn giao thông, và hiểu quy tắc đi bộ đúng cách là những điều cơ bản nhưng vô cùng quan trọng. Nghiên cứu của WHO đã chỉ ra rằng trẻ em dưới 10 tuổi chưa đủ khả năng phán đoán khoảng cách và tốc độ của xe cộ, do đó việc dạy trẻ nhận biết tín hiệu giao thông giúp giảm nguy cơ tai nạn đáng kể.

>>> Giúp con phân biệt màu sắc giao thông tại nhà

3.4. Dạy trẻ kỹ năng khi bị lạc cha mẹ

Kỹ năng xử lý khi bị lạc là điều mà mọi trẻ em cần biết. Trẻ nên được dạy học cách bình tĩnh, tìm đến những nơi đông người hoặc nhờ sự giúp đỡ từ nhân viên bảo vệ, cảnh sát. Điển hình là câu chuyện của bé Yuchi-chan (6 tuổi) tại một siêu thị ở Nhật Bản. Khi bị lạc, em đã làm đúng như những gì mẹ dạy, đến ngay quầy thông tin và nhờ nhân viên thông báo tìm kiếm cha mẹ, giúp đoàn tụ nhanh chóng mà không hoảng loạn.

3.5. Cho con tham gia lớp học tự vệ

Tham gia các lớp học tự vệ là cách hiệu quả giúp trẻ có kỹ năng phản xạ nhanh khi gặp tình huống nguy hiểm. Các lớp học tự vệ dành cho trẻ em thường kết hợp các kỹ năng võ thuật cơ bản và các kỹ năng phản xạ để giúp trẻ tự bảo vệ mình. Các môn võ như Taekwondo, Karate, hoặc Judo có thể được tích hợp với mục đích phòng vệ, không tập trung vào tấn công. Hoặc trẻ có thể học cách thoát khỏi các tình huống như bị giữ tay, ôm từ phía sau, hoặc bị kéo đi, đặc biệt giúp trẻ nâng cao sự tự tin, không hoảng loạn khi đối mặt với tình huống nguy hiểm.

>>> Giai đoạn nào con nên học kỹ năng tự vệ?

4. Quy tắc dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân

4.1. Quy tắc Pants

Quy tắc Pants (Nguyên tắc đồ lót) khuyến khích trẻ hiểu rằng các vùng cơ thể nằm trong phạm vi quần lót là vùng riêng tư và không ai được phép chạm vào. Đây là quy tắc được khuyến cáo bởi nhiều tổ chức bảo vệ trẻ em trên toàn thế giới, như NSPCC tại Anh Quốc, nhằm ngăn ngừa các vụ xâm hại tình dục ở trẻ em. Cha mẹ nên giải thích cho trẻ hiểu rằng nếu ai đó cố ý chạm vào vùng này hoặc yêu cầu trẻ giữ bí mật, trẻ cần báo ngay với cha mẹ hoặc người lớn tin cậy.

Cụ thể PANTS là viết tắt của 5 từ là:

- P (Private) hay được biết đến là quyền riêng tư, ba mẹ hãy dạy trẻ không cho phép ai được chạm vào vùng kín, ngoại trừ cha mẹ hoặc bác sĩ trong trường hợp cần thiết

- A (Always) nghĩa là luôn luôn ghi nhớ cơ thể là của trẻ và không ai được phép yêu cầu trẻ làm điều gì mà con không muốn. Khi đó, con hãy mạnh mẽ từ chối dù là yêu cầu của người lớn như cha mẹ hoặc thầy cô

- N (No means No) là quy tắc nói “KHÔNG”. Điều này khá giống quy tắc số hai, con có quyền từ chối với hành động vi phạm cơ thể mà con cảm thấy khó chịu

- T (Talks): Khuyến khích con chia sẻ, nói lên những điều mà con thấy lo lắng, sợ hãi với người mà con tin tưởng

- S (Speak up): Dạy con biết lên tiếng nói ra những điều khiến con sợ hãi với người lớn

4.2. Quy tắc 5 ngón tay

Quy tắc 5 ngón tay là một cách dễ nhớ để trẻ nhận biết mức độ thân thiết và an toàn của người khác. Ngón cái đại diện cho gia đình thân thiết, như ông bà và bố mẹ, nơi trẻ có thể gần gũi và chia sẻ. Ngón trỏ tượng trưng cho thầy cô và bạn bè, yêu cầu trẻ giữ khoảng cách thân mật. Ngón giữa chỉ những người quen biết ít hơn như hàng xóm, chỉ dừng lại ở chào hỏi. Ngón áp út dành cho người mới gặp, với cử chỉ xã giao cơ bản. Cuối cùng, ngón út biểu thị cho người lạ, khuyên trẻ cần giữ khoảng cách và phản ứng kịp thời nếu cảm thấy không an toàn. Cách phân chia này giúp trẻ nhận biết và ứng xử đúng với từng mối quan hệ xã hội.

>>> Làm Thế Nào Để Dạy Con Học Chữ Cái Mầm Non 5 Tuổi Dễ Nhất? 9 Mẹo Hay Ba Mẹ Cần Biết

Để giúp trẻ dễ nhớ hai quy tắc này, cha mẹ và giáo viên cần hướng dẫn trẻ nhận diện các mối quan hệ xung quanh và giới thiệu chúng theo đúng quy tắc. Ba mẹ có thể sử dụng các trò chơi hỏi đáp, đặt câu đố về quy tắc Pants và quy tắc 5 ngón tay. Các trò chơi đóng vai hoặc tình huống giả định cũng rất hữu ích, giúp trẻ thực hành và ghi nhớ kiến thức một cách nhanh chóng và bền vững hơn.

Mọt sách Mogu tự hào là đơn vị phát hành sách thiếu nhi Nhật Bản hàng đầu tại Việt Nam. Sách của Mogu được mua bản quyền 100% trực tiếp từ đối tác Nhật Bản. Vì vậy ba mẹ Việt Nam có thể tiếp cận được với phương pháp giáo dục con Nhật Bản một cách gần gũi nhất.

Ba mẹ có thể tham khảo nhiều bộ sách với cách dạy con của người Nhật TẠI ĐÂY:

- Mogu Hà Nội: https://shopee.vn/motsachmogu.hn

- Mogu Hồ Chí Minh: https://shopee.vn/motsachmogu.hcm

- Tiki: https://shorturl.at/BCR37

- Nhắn tin trực tiếp Fanpage: m.me/112270524007259